Gezonde mobiliteit voor gemeenten

Kies voor gezonde mobiliteit in jouw gemeente 

In steden slokken auto’s meer dan de helft van de beschikbare ruimte op. Daarnaast is autoverkeer in veel gemeenten één van de belangrijkste oorzaken van luchtvervuiling en CO2-uitstoot. Toen corona ons dwong tot aanpassingen in ons reisgedrag zagen we dat de lucht schoner werd en dat files verdwenen.  

Veel mensen willen nu vaker thuiswerken. En ook vóór de pandemie koos een groeiende groep mensen al vaker voor gezonde mobiliteit: met de fiets, het openbaar vervoer of een elektrische deelauto. Lees ook onze visie op gezonde mobiliteit. 

Als meer mensen in jouw gemeente kiezen voor gezonde mobiliteit, dan zijn er ook minder autoparkeerplaatsen nodig. Dat geeft ruimte voor groen en recreatie. En die ruimte is hard nodig nu het aantal inwoners in de regio de komende jaren sterk stijgt.  

Kies daarom ook voor meer gezonde mobiliteit in jouw gemeente. Dan houden we de regio samen groen, leefbaar en bereikbaar: 

• Kijk hieronder waar jouw gemeente direct mee aan de slag kan gaan.  
• Sluit allianties met bedrijven om werknemers vaker te laten kiezen voor de fiets, het OV of een elektrische deelauto met het keurmerk Gezonde Mobiliteit. Betrek hierbij ook scholen, zodat medewerkers en scholieren anders en niet tegelijkertijd reizen. 
• Vraag het Rijk om ondersteuning. 

Direct aan de slag

Er zijn ontzettend veel maatregelen die je als gemeente kunt nemen op het gebied van mobiliteit. We hebben ze hieronder voor je op een rijtje gezet. Ze zijn onderverdeeld in maatregelen waarbij er meer ruimte voor groen en recreatie ontstaat en in maatregelen die voor een gezondere lucht zorgen. Ontbreken er maatregelen die jouw gemeente heeft genomen? Laat het ons weten, dan zetten we die erbij! Op die manier inspireer je andere gemeentes.

Neem maatregelen voor meer ruimte voor groen en recreatie

• Je gemeente kan met parkeerbeleid sturen op gezonde mobiliteit. Parkeerbeleid is een autonome taak van de gemeente. Als gemeente kun je bijvoorbeeld kiezen voor extra fietsenstallingen, betaald parkeren en P+R locaties aan de stadsrand of bij treinstations. Met de Parkeervraagcalculator, ontwikkeld door CROW, bereken je direct of je voordeel kunt halen uit het meervoudig gebruik van parkeerplaatsen. De (betaalde) calculator gebruikt actuele parkeerkengetallen en helpt je op weg naar toekomstbestendige parkeernormen. De opbrengsten daarvan kun je naar eigen inzicht besteden, bijvoorbeeld aan meer groen en speelvoorzieningen op parkeerplaatsen die vrijkomen door het nieuwe beleid. Voor € 75 kun je de calculator voor 2 maanden uitproberen.
• De inrichting van nieuwe wijken bepaalt sterk welke vervoermiddelen inwoners kiezen. Zet daarom bij nieuwbouw en gebiedsontwikkelingen direct in op gezonde mobiliteit. Dat kun je bijvoorbeeld doen met lagere parkeernormen, deelauto’s en voldoende parkeerplaatsen voor fietsen. In overleg met buurtbewoners is vaak meer mogelijk dan je denkt!
• Realiseer P+R locaties, goedkope parkeergarages en/of mobiliteitshubs aan de stadsrand. Met een dure parkeervergunning voor een tweede auto stimuleer je het gebruik van parkeergarages. Een bedrijf als Parkbee helpt hierbij door ongebruikte parkeergarages in beeld te brengen. 
• Binnensteden autoluw maken geeft meer ruimte voor openbaar vervoer en andere milieuvriendelijke vormen van vervoer, maar ook voor groen, wateropvang, speelruimte en fietsenstallingen. 
• Verander parkeerplaatsen tijdelijk in terrassen/zitplekken (terrasvlonders). Dat voorkomt smog en vervuiling in de warme zomermaanden en draagt bij aan een autoluwe stad. Mocht het voor problemen zorgen, dan zijn de parkeerplaatsen zo weer terug.  
• Geen ruimte voor groen? Combineer het met zitplekken, fietsenstallingen en/of kunst. Inspiratie vind je in de gemeente Rotterdam. 
• Zorg voor voldoende fietsvoorzieningen in de openbare ruimte en bij OV-knooppunten. Zo maak je de fiets een vanzelfsprekend onderdeel van de mobiliteitsketen.  
• Koppel werkzaamheden in bepaalde wijken aan een fietsstimuleringsregeling of een enquête naar behoeftes in de buurt. Meer groen? Ruimte om te spelen of te fietsen? Dit kan ook in samenwerking met omliggende bedrijven of deelfietsenbedrijven. Verloot bijvoorbeeld e-bikes/speedpedelecs onder bewoners! 
• Stimuleer autodelen. Dat kan door autovrije leefstraten te ondersteunen of parkeervergunningen voor deelauto’s voorrang te geven. Volgens onderzoek zorgt één deelauto voor 11 auto’s minder in de buurt. De Toolkit Autodelen helpt gemeentes op weg om autodeelsystemen te faciliteren. Er zijn in de regio al diverse aanbieders van deelauto’s, zoals Greenwheels, MyWheels en WeDriveSolar. De gemeente Den Haag heeft een subsidie voor bewoners die samen een (elektrische) auto willen delen.      

Neem maatregelen voor gezonde lucht

• Stimuleer elektrisch rijden in jouw gemeente met een goede elektrische laadinfrastructuur. Het Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur (NKL) helpt je op weg bij het opstellen van een visie en beleidsvoering en bij de uitvoering en beheer van een laadinfrastructuur.  
• Voer een milieuzone in om de meest vervuilende (diesel)auto’s en -busjes, benzinescooters en -brommers en vrachtverkeer uit de stad te weren.  
• Voer een sloopsubsidie in bij het invoeren van een milieuzone. De gemeente Utrecht gaf Utrechters in aanloop naar de invoering een tijdelijke subsidie. Daarnaast kregen Utrechters met een U-pas €200 extra subsidie om een OV-abonnement, deelvervoer of een elektrische fiets aan te schaffen. 
• Verlaag de maximumsnelheid in de stad: goed voor een betere luchtkwaliteit én de verkeersveiligheid. 

Zoek de samenwerking op

Werkgevers hebben een grote invloed op het reisgedrag van werknemers, bijvoorbeeld via leaseauto’s en kilometervergoedingen. Werknemers pakken nu meestal de auto voor een ritje korter dan 7,5 km, terwijl veel mensen dat een ideale fietsafstand vinden. Met nieuwe afspraken over het mobiliteitsbeleid kun je dat samen veranderen.  

Werk daarom als gemeente samen met werkgevers en voorkom reispieken door woon-werkverkeer. Zorg bijvoorbeeld met een gezamenlijke aanpak dat werknemers vaker de fiets pakken. En werk samen met platform Goed op Weg aan slim reizen bij werkgevers en werknemers. 

Vraag het Rijk om hulp voor gezonde mobiliteit

Op sommige zaken heb je geen directe invloed, terwijl die de mobiliteitskeuzes van reizigers wel sterk beïnvloeden. Denk aan grote fietsenstallingen, meer openbaar vervoer en de groei van asfalt. Daarvoor kijken gemeentes terecht naar het Rijk. De NMU helpt je graag bij een gericht beroep op investeringen voor gezonde mobiliteit. Met kennis over de regio en ondersteuning bij een gezamenlijke uitvraag!