Podcast: Déze mensen maken de wereld mooier

In aflevering 2 gaat Ieke Benschop op bezoek bij de Weggeefwinkel in Zeist. In deze winkel kunnen mensen gratis winkelen. Ieke had het geluk op een weggeefwinkel woensdag een optreden mee te maken van Naomi Zi. Naast met initiatiefnemer Jantje Paasman zelf sprak Ieke ook met wijkmanager Wim van Keulen, bestuurslid en vrijwilliger Harry van Dijk en Trudy Knoppers van het babylokaal. 

Allemaal zijn het mensen die beweging weten te creëren in hun eigen omgeving. Ze steken hun handen uit de mouwen, omdat ze het belangrijk vinden bij te dragen aan een mooiere, eerlijkere en schonere wereld. Ieke: “Ik ben onder de indruk van het initiatief. Vele mensen worden geholpen. Niet alleen met gratis spullen, maar ook met advies en eventuele doorverwijzing naar zorgverleners.” 

Op dinsdag kunnen mensen spullen langsbrengen. Dit betekent dat er op woensdag nieuwe spullen gratis af te halen zijn. Op woensdagochtend staan er lang voordat de deuren van de Weggeefwinkel open gaan, al mensen in de rij. Naast dat mensen hier spullen kunnen halen die ze anders wellicht niet kunnen halen, heeft de Weggeefwinkel ook een grote sociale functie: het is een ontmoetingsplek voor Zeistenaren. De sociale functie is soms ook groter dan dat: Jantje en zijn vrijwilligers zijn de ogen en oren in de wijk. Ze werken nauw samen met zorg- en welzijnsinstanties, als ze mensen tegenkomen die hulp willen, maar niet weten hoe ze het moeten krijgen. De Weggeefwinkel biedt mensen ook plaatsen om te reïntegreren in het arbeidsproces.

De Weggeefwinkel wordt zeer gewaardeerd door de gemeente Zeist. Het pand waar de weggeefwinkel al 10 jaar huist, wordt gratis beschikbaar gesteld door de gemeente. De weggeefwinkel betaalt geen huur. De energierekening, koffie en evenementen die ze voor de buurt organiseren, betaalt de Weggeefwinkel zelf. Inkomsten komen uit donaties en uit afvalstromen (papier, blikjes, pennen, metalen).

Jantje nodigt iedereen uit om eens te komen kijken, of een dagje mee te werken. “Je zult zien dat het de leukste en gezelligste weggeefwinkel van Nederland is”, aldus Jantje. Laten we hopen dat er straks in iedere gemeente, of beter nog in iedere wijk, minimaal één weggeefwinkel is. Jantje geeft ook het concept Weggeefwinkel gratis weg.

In aflevering 1 gaat Ieke Benschop in gesprek met Elif Algu en Petra van Zeeland over het initiatief SwapSint. Elif begon met het organiseren van ruilen van speelgoed in 2013. Ondertussen zijn er in het land al meer dan 500 SwapSints opgezet. Petra organiseerde dit in 2023 voor de vijfde keer in Woerden. Er deden zes locaties mee.

Waar het tien jaar geleden misschien nog een beetje vreemd werd gevonden om oud speelgoed een nieuw leven te geven, is dit ondertussen gelukkig veel meer geaccepteerd. De kwaliteit en waarde van spullen die Petra ingeleverd ziet worden, is in de loop der jaren toegenomen. Vele boeken verkleedspullen, puzzels, knutselspullen, spelletjes en Lego worden in zeer goede staat aangeleverd. Voornamelijk speelgoed voor kinderen van 3 tot 12 jaar leent zich goed voor ruilen. “Milieu, portemonnee, een opgeruimd huis en kinderen worden er blij van. En het is allemaal zo logisch, zeker als je je realiseert dat we alle spullen die we de komende 10 jaar nodig hebben, al hebben”, aldus Elif.

Elif heeft de wens dat er in elke gemeente een SwapSint komt. “Gemeenten kunnen hierbij een rol spelen. Ze kunnen dit faciliteren, een financiële bijdrage en/of locatie leveren en helpen  promoten.”

Petra wenst dat er ieder jaar een SwapSint-locatie bij komt in Woerden. En dat er in iedere gemeente SwapSints ontstaan. “Daarnaast dromen wij ervan om één van de leegstaande panden in de stad tijdens de Sinterklaasperiode zes weken om te toveren tot een grote SwapSint winkel. De bezetting van de winkel is nog de grootste uitdaging!”

Elif en Petra zien dit concept ook breder. Elif wil ook spullen voor de inrichting van je huis, ruilen. En ze wil zich inzetten om meer te delen: ‘SwapShare’. Petra geeft aan dat er ook al andere acties opgezet in Woerden zoals een ruilbeurs voor sportspullen. Beiden willen ze dit soort initiatieven nog dichter bij de mensen brengen. Nog meer scholen en locaties in woonwijken waar geruid en gedeeld wordt. “Het is niet zo moeilijk. Als iemand iets wil weten, laat ze contact met ons opnemen!” zeggen zij in koor.

Tips van Petra en Elif:

• Maak het zo simpel mogelijk, standaardiseer. Op www.swapsint.org en bij Petra zijn draaiboeken beschikbaar.
• Prik in overleg met school en/of buurthuis in september al een datum of data. De ervaring leert dat scholen graag meewerken. Per school een ander weekend, maar niet in het weekend van de intocht. Ervoor en erna kan.
• Communiceer dat je vrijwilligers zoekt voor vrijdag spullen innemen en zaterdag spullen uitgeven. 6 à 10 vrijwilligers per locatie is voldoende. Je kunt ook groep-achters vragen te helpen, of een maatschappelijke stage aanbieden voor een MBO-student.
• Laat mensen die spullen willen inleveren zich via online-formulier aanmelden.
• Zoek de media op. Maak bekend dat de actie er is.
• Denk ook na over speelgoed dat overblijft. In Woerden komen ook gezinnen van de Voedselbank, Oekraïense vluchtelingen en ander mensen die hier tijdelijk onderkomen hebben, langs. Ook is er contact met de schoenendoosactie. Alleen kapot speelgoed belandt in de prullenbak.
• Tot eind oktober hoef je niet zoveel te doen. Kom de week van te voren weer in de actie. Werf bezoekers na de Sinterklaasintocht.
• Inleveren en uitgifte: in rondes. “Het moeten geen dolle dwaze dagen worden”.