Bij de start van de aanpak lag de focus op woningeigenaren met een slecht geïsoleerde jaren ‘70 koopwoningen, met een hoog energieverbruik die zich lenen voor een gezamenlijke aanpak, specifiek in de wijk Couwenhoven. In de wijk dienen de vergelijkbare gerenoveerde huurwoningen als voorbeeld. In de praktijk blijkt dit voor woningeigenaren in deze wijk lastiger te organiseren. Gedurende het traject kwamen eigenaren van andere type woningen en meer financiële ruimte ook in beeld. Daar heeft de aanpak op ingespeeld door te kiezen voor het uitbreiden van de aanpak in een wijkgerichte benadering en ook in die wijken te starten en de aanpak te kopiëren met de geleerde lessen uit Couwenhoven.

Coalitiepartners

• Stichting Energie Zeist (SEZ) zet zich in voor een duurzaam en klimaatneutraal Zeist. Mijn Groene Huis is een initiatief van SEZ en ondersteunt alle woningeigenaren in Zeist bij het zorgeloos duurzaam verbeteren van hun woning. SEZ is verantwoordelijk voor het verbinden van de aanbieders, de wijkgerichte acties, het werven van bewoners, de inzet van energieadviseurs en het begeleiden van de energieambassadeurs.
• De Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU) is verantwoordelijk voor de coördinatie, het projectmanagement em het opleiden van energieambassadeurs. NMU is verankerd in de U-Thuisregio (15 gemeenten in regio Utrecht).
• De gemeente Zeist heeft een ondersteunende en faciliterende rol in de communicatie en organisatie van het project.
• Energie Centrum Bilt (voorheen Zeist) is de aanbieder van integrale pakketten voor energiezuinige/neutrale woningen.

De weg naar energieneutraal

Het technisch concept van dit project brengt de woningen van label E/F naar label A. De maatregelen brengen de volledige schil van de woning op het niveau van NOM-ready.

De pakketkeuze (menukaart) bestaat uit maatwerk, losse en integrale maatregelen. Woningeigenaren kunnen kiezen voor een pakket vloer, dak, glas of zon. Daarnaast wordt er maatwerk geboden aan woningeigenaren die daarnaast ook niet-energetische wensen hebben (zoals een uitbouw dakkapel). Prijzen van de maatregel worden gebaseerd op modelwoningen en zijn daarmee specifiek voor de huizen uit de wijk.

Doelgroep en woningtype

Gedurende het project is de doelgroep aangescherpt naar meer financieel draagkrachtigere woningeigenaren met een jaren ’70 bungalow en een nieuwe wijk met actieve georganiseerde gemeenschap.

Aanwakkeren van de vraag

• Focus op eigenaren die willen. Een individuele aanpak met meervoudige maatregelen levert meer op dan de eerste insteek van collectieve aanpak met enkelvoudige maatregelen (blok-dakaanpak). Bij dit laatste moeten woningeigenaren tot overeenstemming komen. De energieadviseur biedt maatwerkoplossingen vanuit de persoonlijke motivatie en plannen van de woningeigenaar en helpt de hem tijdens de klantreis.
• Om de interesse te wekken worden afbeeldingen van genomen maatregelen in woningen in de wijk gebruikt. Bij het nemen van de beslissing voor maatregelen laten woningeigenaren zich daarentegen vaker overtuigen door vakmensen.
• Enquêtes voor een bijeenkomst geven meer inzicht in de wijk en zijn interessant om terug te koppelen bij presentaties. Zowel het invullen als het aanhoren van de resultaten helpt mensen bij het bewustwordingsproces.

Link naar de aanbodzijde

• Bedrijven maken een richtprijs voor de maatregelen van een aantal modelwoningen. Dat is de basis voor een menukaart.
• Een integrale aanbieder met een architectonische blik werkt aan een integrale aanpak met NOM-ready componenten (renovatie complete voor en achtergevel).

Organiseren van financiering

• Een palet aan financieringsvormen voor de wijkaanpak is van belang. Dit project richt zich vooralsnog op woningeigenaren met financiële draagkracht.
• Er zijn afspraken gemaakt met uitvoerende bedrijven om een percentage van de omzet af te staan aan het revolverend fonds voor het aanjagen van de verduurzamingsprojecten.

Tools

• Een goede selectie van woningeigenaren betaalt zich terug. Met scripts en checklist worden adviseurs getraind op doorvragen naar interesse, mogelijkheden en financiën.
• De aanpak werkt met een checklist met kenmerken om het verduurzaampotentieel van de wijk in kaart te brengen. Kenmerken van de checklist zijn: organisatiegraad, animo bewonersverenigingen, al lopende plannen, draagkracht, etc.

Leerervaringen

• Je moet het tempo aan laten sluiten op het type wijk en bewoners. De aanpak dacht met de wijk Couwenhoven snel resultaat te kunnen boeken, omdat er al voorbeeldwoningen waren. Dat bleek een misvatting. Pas na 3 jaar gaat hier het balletje echt rollen. Ondertussen heeft de aanpak meer resultaat geboekt in andere wijken waarvan bewoners van zichzelf lieten horen.
• In de communicatie wordt werk gemaakt van maatwerk per wijk, type bewoners en fase. In de ene wijk kun je beter niet op aardgasvrij inzetten, dan heb je direct de bewoners tegen je. In andere wijken wel en komt het gesprek van nature op andere logische stappen zoals isoleren.
• Lokale ambassadeurs verbinden en kennen de wijk. De inzet van vrijwillige ambassadeurs werkt vooral in de beginfase, omdat zij onafhankelijk zijn. Daarna is het van belang om op tijd de professionele adviseur in te schakelen die de verbinding zoekt met diverse partijen en specialismen voor een advies.
• Ontzorgen is nodig maar gaat moeilijk samen met onafhankelijkheid. Alleen separaat betaald advies is onafhankelijk. Zorg dat mensen dit begrijpen en kunnen kiezen uit goede adviseurs en betrouwbare geselecteerde bedrijven. SEZ zorgt dat de rollen van onafhankelijke energieambassadeurs, betaalde professionals en aanbiedende partijen transparant zijn.
• In de wijk Brugakker loopt het project aan tegen een probleem met asbestdaken. Het gaat om de sanering van de asbestdaken in combinatie met terugplaatsen van PV en isolatie. Binnen het project onderzoek gedaan naar bouwtechnische oplossingen voor dit probleem.