Hoe staat het met de luchtkwaliteit in jouw omgeving?
juli 2, 2020
Hoe staat het met de luchtkwaliteit in jouw omgeving?
De NMU wil graag dat we in 2030 overal in Nederland ten minste voldoen aan de advieswaarden voor luchtkwaliteit van de Wereldgezondheidsorganisatie. Dit verlengt de gemiddelde levensverwachting van Nederlanders met 4 maanden en scheelt veel gezondheidsschade. Daarom zetten we ons onder andere in voor gezonde mobiliteit en het voorkomen van houtstook.
Luchtvervuiling is ongezond
De lucht wordt de laatste jaren gelukkig steeds schoner dankzij allerlei maatregelen. Maar dat betekent niet dat de lucht gezond is. Luchtvervuiling ontstaat door verkeer, industrie, landbouw, intensieve veeteelt, luchtvaart en scheepvaart. Ook houtkachels en open haarden vervuilen de lucht lokaal sterk.
Luchtvervuiling heeft een grote impact op onze gezondheid. In Nederland is bijna 6% van de totale ziektelast toe te schrijven aan blootstelling aan milieufactoren. Alleen al blootstelling aan fijnstof is verantwoordelijk voor zo’n 4% van de ziektelast in Nederland. Na roken (13%) en overgewicht (5%) behoort luchtverontreiniging dan ook tot de top 3 van belangrijkste risicofactoren voor gezondheidsverlies.
Ultrafijnstof en roet zijn het meest ongezond
De belangrijkste manier waarop luchtvervuiling het lichaam binnenkomt, is via de longen, door het inademen van fijnstof of roet. Hoe kleiner de stofdeeltjes, hoe dieper ze in de longen kunnen doordringen en schade kunnen veroorzaken. Ultrafijnstof en roet zijn de kleinste deeltjes en zijn daarmee het meest schadelijk voor de gezondheid. Deze dringen namelijk het makkelijkst door tot diep in de longen, blijven daar zitten en richten schade aan. Ze dringen door tot in de bloedbaan en kunnen daarmee astma, COPD, longkanker, hart- en vaatziekten of dementie veroorzaken. Elk jaar overlijden 12.000 mensen in Nederland vroegtijdig door ongezonde lucht.
De normen zijn niet voldoende
In Europa gelden er normen voor luchtkwaliteit; de hoeveelheid fijnstof of roet mag nooit hoger zijn dan een bepaalde waarde. Maar eigenlijk is er voor fijnstof geen veilige grens waarbij geen effect op de gezondheid te verwachten is. Met andere woorden: elke vorm van luchtvervuiling is in feite al schadelijk voor onze gezondheid. Wanneer de luchtkwaliteit voldoet aan de Europese normen, betekent dit dus niet dat daarmee ook de volksgezondheid voldoende wordt beschermd. Hoe minder uitstoot, des te beter voor onze gezondheid. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert veel strengere advieswaarden dan de huidige Europese normen voor luchtkwaliteit.
De NMU werkt aan gezonde lucht
De NMU werkt aan gezonde lucht. Dat doen we onder andere door samen te werken in het Regionale Programma Gezonde Lucht, samen met de provincie en anders partners. We zetten ons onder andere in voor gezonde mobiliteit en het voorkomen van houtstook.
Hoe is de luchtkwaliteit in jouw straat of omgeving?
Er zijn meerdere plekken waar je informatie en data over luchtkwaliteit kunt vinden. We hebben er een aantal op een rijtje gezet:
- Via het Longfonds kun je checken wat de luchtkwaliteit in uw buurt is
- De website Luchtmeetnet.nl laat actuele luchtvervuiling zien en doet voorspellingen voor de komende 48 uur
- In de Atlas Leefomgeving kun je modelberekeningen en ook de actuele luchtkwaliteit zien
- Het RIVM meet met statische sensoren aan luchtkwaliteit en geeft daarnaast veel informatie op hun website over luchtkwaliteit
- De provincie Utrecht maakt jaarlijks een rapportage van de luchtkwaliteit in de provincie
- In het project Snuffelfiets fietsen 500 mensen in de provincie Utrecht met een sensor aan hun fiets om de luchtkwaliteit lokaal te meten. Ook hiervan zijn ruwe en bewerkte data beschikbaar en het geeft inzicht in schone en minder schone fietsroutes
Jeannine van Bree
Projectleider gezonde leefomgeving – citizen science