De Route van de Toekomst: etappe 2

De Route van de Toekomst: etappe 2

Door Ieke Benschop

De Natuur en Milieufederatie Utrecht loopt de Route van de Toekomst. Projectleider Ieke Benschop bezoekt samen met collega’s lokale duurzaamheidsinitiatieven en spreekt met mensen die ze op haar pad tegenkomt, over de toekomst van onze mooie provincie. Dat doen we aan de hand van de beelden van ons Landschap van de Toekomst. We hopen zo nieuwe verbindingen te leggen, nieuwe vrienden te maken en inspiratie te bieden voor nog meer duurzame projecten. Tevens is de route te wandelen door de beschrijving op KOMOOT. Vandaag: haar verslag van de tweede etappe, van Everdingen naar Schoonrewoerd.

Permacultuur op de Korte Meent

Na afscheid van Sofie raak ik op de Korte Meent aan de praat met Henk. Henk werkt in de bouw en hoeft nog maar twee jaar tot zijn pensioen. Hij heeft daar een stuk grond wat hij volgens de principes van permacultuur inricht. Hij wil er een mediterraan cultuurtje van maken. Een heggetje tegen de wind, witte tegels voor zonweerkaatsing zullen er kiwi’s, vijgen, bramen en frambozen laten groeien. Van zijn druiven maakt hij frisse witte wijn. Dat het anders moet in Nederland, daar is ie van overtuigd. Dat de boeren overal de schuld van krijgen, vind ie niet terecht. We zijn het met elkaar eens, wensen elkaar een fijne dag en ik loop verder het pad af.

Waterlinie, rietsigaar en landschap

De Diefdijk moet ik helaas delen met alle auto’s. Maar leuk: bij een stalletje aan de straat kun je hooi, stro, een pompoen, eieren of een zonnebloem kopen. De Diefdijk – dwarsdijk tussen Lek en Waal – is onderdeel van de 30 km lange Diefdijklinie. Deze linie is deel van de Hollandse Waterlinie. Én, het is de grens tussen Gelderland en Utrecht. Valk voordat ik de A2 (Utrecht – Den Bosch) oversteek, geef ik een prachtige bok wat gras (wat altijd lekkerder is aan de andere kant van het hek). Aan de andere kant van de snelweg, is de ‘doorgezaagde bunker’. Bijzonder!

Naast het zompige pad staat de ‘rietsigaar’, oftewel lisdodde. Deze mooie plant groeit in veengebied met hoog waterpeil. De luchtkamertjes in de plant lenen zich goed voor het maken van isolatiemateriaal. Het friese bedrijf Dijkstra Draisma doet dit. Mooi voorbeeld van een gewas dat gebruikt kan worden voor de bouw.

Ik loop langs verschillend landschap. Van rommelige veldjes, met kippetjes en schapen in fruitboomgaarden, tot ver uitgestrekte velden engels raaigras behorend bij een grote koeienstal. Ik denk als ik daar loop: ‘Doe mij maar een beetje ‘rommelig‘, dat is leuker om naar te kijken (én wat meer biodiversiteit) dan die uitgestrekte velden gras

Wilgen en walhaak

Een veld met wilgen. Wilgentenen kunnen heel goed gebruikt worden in de bouw. In de weg en waterbouw, maar ook een groendakleverancier met wie ik samenwerk, experimenteert met het gebruik van wilgentenen als infiltratielaag. Mooi dus, want ook dat groeit gewoon dichtbij huis!

Er komt een boer de bocht om met een traditioneel apparaat in zijn handen. “Een ‘Walhaak”, legt ie uit. “Om onkruid van de slootkant weg te hakken.” De sloten zijn hartstikke bruin. De slootkanten hoekig. Dat lijkt me beide niet heel goed voor de biodiversiteit. Later begrijp ik dat bruine sloten een gevolg kunnen zijn van een hoog ijzergehalte. En de slootkanten die zo hoekig ‘schoon gemaakt’ zijn, is waarschijnlijk naar de regels van het waterschap.

Schoonrewoerdse Wiel

Onderweg naar Schoonrewoerd loop ik om ‘het Schoonrewoerdse Wiel’. Deze plas ontstond na een doorbraak van de Diefdijk in 1573. Die Diefdijk is in 1284 aangelegd. Hij moest voorkomen dat overtollig water van de hoger gelegen Gelderse polders naar de lager gelegen Hollandse polders zou stromen. De dijk werkte niet overal even goed, blijkt uit de verschillende wielen (of: kolkgaten) langs de Diefdijk. De heftige dijkdoorbraak van 1573 zorgde er niet alleen voor dat nu bij Schoonrewoerd het grootste doorbraakwiel van Nederland ligt. Het kolkende water nam ook veel zand mee. Die zandige ondergrond zorgt er nog steeds voor dat fruitbomen het rondom het Schoonrewoerdse Wiel zo goed doen. Het gebied wordt beheerd door het Zuid Hollands Landschap.

Landwinkel Schoonrewoerd

In Schoonrewoerd koop ik wat fruit, sapjes en appelperenstroop in de Landwinkel Van Buuren Fruit aan de Dorpsweg 10. Dit is een van de initiatieven van Stichting Duurzaam Vijfheerenlanden. Naast de landwinkel hebben ze ook een voedselcoöperatie Sitopia en een Voedselbos Schaikse Weelde. De aanleiding om de voedselcoöperatie te starten was het besef dat de producten bij grote supermarkten gemiddeld 30.000 km hebben afgelegd voordat het op het bord thuis ligt. De initiatiefnemers dachten: ‘Dit kan anders!’. Wat een tof initiatief!

Ik eindig mijn wandeling vandaag in Schoonrewoerd. Het eindpunt van vandaag, is het startpunt van mijn volgende etappe. Wordt vervolgd!

De NMU loopt de Route van de Toekomst. We bezoeken lokale duurzaamheidsinitiatieven en spreken met mensen die we op ons pad tegenkomen, over de toekomst van onze mooie provincie. Dat doen we aan de hand van de beelden van ons Landschap van de Toekomst. We hopen zo nieuwe verbindingen te leggen, nieuwe vrienden te maken en inspiratie te bieden voor nog meer duurzame projecten. Tevens is de route te wandelen middels de beschrijving op KOMOOT.

Bekijk hier ook de andere etappes:
Etappe 1 (deel 1)
Etappe 1 (deel 2)
Etappe 3
Etappe 4
Etappe 5