Aanbod aan regio Amersfoort: energietransitie kan voortvarend én verantwoord
januari 27, 2021
NMU en Energie Samen doen aanbod aan regio Amersfoort: energietransitie kan voortvarend én verantwoord
Maak werk van zonnepanelen en windmolens in de regio Amersfoort – maar verlies daarbij natuur, landschap en de lokale energie-initiatieven niet uit het oog. Dat is de strekking van de visie ‘RES Amersfoort drievoudig duurzaam’ die Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU) en Energie Samen op 27 januari presenteerden aan de regio. De twee organisaties beschrijven hierin hoe en waar energieprojecten verantwoord zijn in te passen. De komende tijd gaan bestuurders van de samenwerkende gemeenten, provincie Utrecht en waterschap Vallei en Veluwe deze visie verwerken in de Regionale Energie Strategie (RES).
De samenwerkende overheden in de regio Amersfoort werken al enige tijd aan een Regionale Energie Strategie (RES): een plan voor het opwekken van duurzame elektriciteit en warmte in 2030. De regio moet uiterlijk 1 juli aangeven hoe zij de gestelde ambities wil gaan waarmaken. Welke locaties zijn kansrijk voor zonnepanelen of windmolens? En aan welke spelregels moeten energieprojecten daarbij voldoen?
Ondertekenaars advies RES Amersfoort drievoudig duurzaam(11 mei 2021) Het advies ‘RES Amersfoort drievoudig duurzaam’ is een initiatief van NMU en Energie Samen. Om tot dit verhaal te komen hebben we in een aantal bijeenkomsten bij lokale partijen informatie, argumenten en ideeën opgehaald over de mogelijkheden voor energieopwekking in de regio. Dit waren energie-initiatieven en natuur- en landschapsorganisaties. De energietransitie is niet gemakkelijk maar wel noodzakelijk. Er zullen pijnlijke keuzes gemaakt moeten worden om ook in regio Amersfoort voldoende bij te dragen aan de klimaataanpak. Er is in dit korte tijdsbestek in de regio geen locatie gevonden die optimaal is en die totaal gedragen wordt door alle belangen. Ofwel de locatie ligt te dicht bij bewoners, ofwel deze is schadelijk voor de natuur of het landschap. Daarom hebben we, op basis van alle input, gekeken naar welke locaties desondanks zouden kunnen. Waar het draagvlak zo groot mogelijk zou kunnen zijn en waar de impact op natuur en landschap relatief beperkt blijft. Op elke locatie zal het een en ander aan te merken zijn, en zullen er lokale partijen zijn die zich niet kunnen vinden in de keuze. Een totaal gedragen locatiekeuze is daarom op deze korte termijn niet mogelijk. Vandaar dat het bod alleen ondertekend is door Energie Samen en de NMU. Daarbij hebben we zo goed mogelijk geluisterd naar de diverse geluiden in onze achterban, en ook feedback gevraagd op een conceptversie. |
In gesprek met lokale organisaties
Het blijkt geen eenvoudige puzzel om te leggen in de regio Amersfoort. Roland van Benthem, burgemeester Eemnes en bestuurlijk voorzitter RES Regio Amersfoort: “Dat herkennen we zeker. We zijn erg blij met de inspanningen die geleverd zijn door NMU en Energie Samen om actief mee te denken met wat vanuit hun perspectief kansen en voorwaarden voor zijn zonne- en windenergie.” De eerder verschenen concept-RES bevat veel goede ideeën, maar verschillende voorgestelde projecten riepen bij de NMU ook vragen op over de haalbaarheid en het effect op natuur en landschap. Daarom besloten de NMU en Energie Samen (de koepel van energie-initiatieven) afgelopen najaar zelf het initiatief te nemen. Ze gingen met ruim 20 lokaal en regionaal betrokken energie-, natuur- en landschapsgroepen in gesprek over de belangrijkste natuur- en landschapswaarden in de regio. Vervolgens brachten ze in kaart welke energieprojecten op basis daarvan mogelijk, nodig en wenselijk zijn.
“Belangrijk uitgangspunt daarbij was het ontzien van kwetsbare natuur,” zegt Joris Hogenboom, directeur NMU. “Zowel het Natuurnetwerk als de weidevogels staan in Nederland onder steeds meer druk en zouden juist een positieve impuls moeten krijgen.” Ook is gezocht naar kansen om zonnevelden en windmolens zoveel mogelijk te koppelen aan de bestaande bebouwing van bedrijventerreinen en infrastructuur. Marinus Kamphorst (Energie Samen) vult aan: “De energie-initiatieven willen graag helpen deze verantwoorde projecten realiseren voor en met de lokale gemeenschap. Zo blijft de winst in het gebied.”
Natuur en landschap als uitgangspunt
Het traject leverde een aanbod van wind- en zonlocaties op die de regio aantrekkelijk houden voor mens en natuur. Zo is de openheid van de Eempolder – waar ook de weidevogels van profiteren – moeilijk te verzoenen met zonnevelden of windmolens, hoewel de randzones wel kansen bieden. Het kleinschalige coulisselandschap van de Gelderse Vallei maakt een goede inpassing van zonnevelden mogelijk, maar vraagt wel om een nadere landschapsanalyse en gebiedsproces. Velen vonden energieopwekking in de natuurgebieden van de Utrechtse Heuvelrug ‘ecologisch onverantwoord’; maar allicht kunnen we ook hier gebruik maken van grote (zonne)daken? Astrid Janssen, wethouder duurzaamheid Amersfoort en bestuurlijk trekker RES Regio Amersfoort: “Het advies van NMU en Energie heeft oog voor belangrijke natuur en voor bewonersinitiatieven. Hun inbreng is een waardevolle versterking voor de RES 1.0.”
De slotsom voor NMU en Energie Samen? Niet alles kan overal. Maar ook als we de draagkracht van natuur en landschap leidend laten zijn, blijft de regionale ambitie binnen bereik!